Het ELSA Lab AI, Digital Culture & Media heeft van de Nederlandse AI Coalitie het NL AIC Label gekregen. Het lab is een samenwerking tussen de Hogeschool Utrecht, Universiteit Utrecht, Beeld & Geluid, Media Perspectives en PublicSpaces. Het NL AIC Label betekent een formele erkenning van de kwaliteit van de activiteiten van het lab.
Het lab genereert en verspreidt kennis rond Artificial Intelligence en de digitale cultuur. Ook ontwikkelt het AI-gebaseerde oplossingen voor professionals en bouwt aan een kennis-ecosysteem. Dat moet interdisciplinaire samenwerking rond de thema’s AI, digitale cultuur en media stimuleren. De toekenning van het NL AIC Label betekent een impuls voor onderzoek op dit gebied in Nederland.
Bijdrage aan digitale cultuur
Organisaties in de mediasector, creatieve industrie en culturele instellingen leveren een grote bijdrage aan onze digitale cultuur. Zo zetten ze AI steeds meer in bij activiteiten in de hele keten. Zoals bijvoorbeeld geautomatiseerde contentcreatie voor het schrijven van teksten en VR en AR-toepassingen. Maar je kan ook denken aan gepersonaliseerde aanbevelingssystemen voor bijvoorbeeld nieuws en muziek of AI die zelf kunst ontwerpt. Het inzetten van deze technologie brengt ethische verantwoordelijkheden met zich mee. Die gaan over de bescherming van publieke waarden zoals het recht op privacy, toegang en diversiteit. Een gepersonaliseerd aanbevelingssysteem moet bijvoorbeeld zorgvuldig omgaan met data van gebruikers. Zo'n 'recommender' zou niet moeten bijdragen aan polarisatie, maar juist een tool kunnen zijn die ‘filter bubbels’ tegengaat.
Het AI, Digital Culture & Media lab gaat zich daarom richten op hoe AI de digitale cultuur verandert. Het lab zoekt naar manieren om de impact van AI op de digitale cultuur positief te vergroten. Daarbij verkent het praktische oplossingen voor mensgerichte, ethische en gezonde toepassing van technologie binnen media en digitale cultuur.
Kennis en toepassing van AI
Mediapartners uit het lab zijn enthousiast. Volgens Geert-Jan Bogaerts, voorzitter van de Stichting PublicSpaces, is het bij AI-onderzoek belangrijk om al in een vroeg stadium publieke waarden te definiëren: "AI heeft de potentie om een enorme maatschappelijke impact te hebben. Als je je niet nu al buigt over de mogelijke implicaties, loop je het risico dat je achter de feiten aanloopt en de ontwikkelingen niet meer zijn bij te sturen. Voor PublicSpaces, dat ijvert voor publieke waarden in het digitale domein, is deze toekenning dan ook een bevestiging van onze missie."
Gezamenlijk onderzoeken
Remco Veltkamp, hoogleraar Informatica aan de Universiteit Utrecht en één van de initiatiefnemers van het AI, Digital Culture & Media lab vertelt over het lab: "Gezamenlijk onderzoeken we de manier waarop AI de digitale cultuur beïnvloedt, en verkennen we praktische oplossingen voor de ethische toepassing van deze technologie. In het bijzonder in de mediasector, creatieve industrieën zoals reclame, marketing en games, en culturele instellingen zoals musea."
Gerrita van der Veen, directeur kenniscentrum Digital Business & Media aan de Hogeschool Utrecht vult aan: "Voor de regio Utrecht, die al sterk is in media, technologie en (digitale) cultuur, is dit ELSA Lab een impuls om te bouwen aan een duurzame samenwerking. Cruciaal daarin is de combinatie tussen fundamenteel en praktijkgericht onderzoek en de sterke verbinding met de media- en cultuursector, die het mogelijk maakt om met ons onderzoek écht impact te maken in de samenleving."
Het AI, Digital Culture & Media lab is een samenwerking tussen de onderzoeksteams van:
- het
Departement Informatica, Departement Media en cultuurstudies, Utrecht Data School, Governing the Digital Society van de Universiteit Utrecht
- de lectoraten Artificial Intelligence, Communicatie in Digitale Transitie, Human Experience & Media Design, Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie en Marketing & Customer Experience uit het kenniscentrum Digital Business & Media van de Hogeschool Utrecht
- en de mediapartners Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Public Spaces en Media Perspectives.